Wejście w życie ustawy o zasadach kwalifikacji form prawnych – aspekty międzynarodowe
Z dniem 1 stycznia 2025 r. weszła w życie ustawa o zasadach kwalifikacji form prawnych (Wet kwalificatiebeleid rechtsvormen). Jej celem jest wyeliminowanie tzw. hybrydowych rozbieżności wynikających z różnic w sposobie kwalifikowania form prawnych w poszczególnych krajach. Pod pojęciem hybrydowych rozbieżności rozumie się sytuacje, w których dana forma prawna jest odmiennie traktowana podatkowo w dwóch państwach, co prowadzi do niepożądanych skutków w zakresie opodatkowania.
Kluczowe zmiany wynikające z ustawy
Wraz z wejściem w życie nowych przepisów wprowadzono istotne zmiany, w tym:
Commanditaire vennootschap (CV, czyli spółka komandytowa) została uznana za podmiot transparentny podatkowo w niemal wszystkich przypadkach. Zniesiono instytucję tzw. „otwartej CV”, która podlegała podatkowi dochodowemu od osób prawnych.
W ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych wprowadzono definicję funduszu wspólnego inwestowania (fonds voor gemene rekening, FGR). FGR uznawany jest za odrębny podmiot podlegający opodatkowaniu. Jeżeli fundusz, którym uczestnicy zarządzają wspólnie (np. fundusz rodzinny), nie spełnia ustawowej definicji FGR, wówczas uznaje się go za podmiot transparentny podatkowo.
Jeśli zagraniczna forma prawna jest porównywalna z jedną z holenderskich form, stosuje się kwalifikację odpowiadającą tej holenderskiej strukturze. W przypadku form nieporównywalnych stosuje się metodę stałą (vaste methode) lub metodę symetryczną (symmetrische methode). Gdy nieporównywalny podmiot ma siedzibę w Holandii, z definicji uznaje się go za nieprzejrzysty podatkowo (non-transparant). Jeśli jednak jego siedziba znajduje się poza Holandią, uznaje się go za nieprzejrzysty, o ile w świetle lokalnych przepisów traktowany jest jako odrębny podatnik. W przeciwnym wypadku – na podstawie metody symetrycznej – uznaje się go za podmiot transparentny.
Doprecyzowania grupy eksperckiej holenderskiej administracji skarbowej
14 kwietnia bieżącego roku grupa ekspercka Belastingdienst opublikowała dokument w formie pytań i odpowiedzi (V&A), zawierający wyjaśnienia dotyczące stosowania ustawy. Poniżej przedstawiono najważniejsze zagadnienia praktyczne.
Likwidacja otwartej CV
Jednym z głównych skutków ustawy jest likwidacja otwartej CV, co oznacza, że od teraz uznaje się ją za transparentną podatkowo. W związku z tym udziały w takiej strukturze uznaje się za zbyte. Zgodnie z wyjaśnieniami zawartymi w V&A, fikcja zbycia nie znajduje jednak zastosowania w przypadku holenderskiego podatnika będącego komandytariuszem w zagranicznej otwartej CV, która od 1 stycznia 2025 r. kwalifikuje się jako FGR.
Fikcja zbycia nie obowiązuje również wówczas, gdy komandytariusz w zagranicznej strukturze CV nie uzyskuje przychodów opodatkowanych w Holandii.
Kwalifikacja zagranicznych form prawnych
Kolejnym istotnym elementem jest sformalizowanie zasad kwalifikowania zagranicznych form prawnych. Co roku będzie publikowana zaktualizowana lista kwalifikacyjna takich struktur.
W ocenie, czy zagraniczna forma prawna jest porównywalna z holenderską, należy kierować się charakterem i organizacją tej struktury w świetle prawa cywilnego kraju jej pochodzenia. Pomocną wskazówką może być umiejscowienie danego podmiotu w systematyce lokalnych przepisów – jeśli znajduje się on w części ustawy dotyczącej spółek osobowych (np. maatschap lub CV), może to świadczyć o jego porównywalności.
Dla oceny porównywalności istotne są m.in. własność majątku (czy struktura może być jego właścicielem) oraz zakres odpowiedzialności uczestników wobec podmiotu.
V&A doprecyzowuje również, że przy stosowaniu metody symetrycznej w państwie federalnym rozstrzygające znaczenie ma kwalifikacja na poziomie federalnym, a nie stanowym. Podmiot nieporównywalny uznaje się za nieprzejrzysty, jeśli zgodnie z przepisami danego kraju traktowany jest jako odrębny podatnik, tj. rezydent podatkowy. W przeciwnym razie uznaje się go za transparentny.
Formy prawne w Niemczech
W Niemczech popularną strukturą jest KG & GmbH – spółka komandytowa, w której rolę komplementariusza pełni GmbH (odpowiednik holenderskiej BV). Obie formy są zobowiązane do opłacania podatku od działalności gospodarczej (Gewerbesteuer).
Zgodnie z wyjaśnieniami V&A, lokalne obciążenia podatkowe – takie jak podatek komunalny – nie mają wpływu na kwalifikację z perspektywy holenderskiej, zwłaszcza w świetle postanowień konwencji podatkowej między Holandią a Niemcami. Protokół do umowy (artykuł I) stanowi bowiem, że każde państwo samodzielnie kwalifikuje podmioty dla celów podatkowych.
Fundusze inwestycyjne i instytucje wspólnego inwestowania
V&A odnosi się również do kwalifikacji funduszy inwestycyjnych oraz instytucji wspólnego inwestowania – zarówno z siedzibą w UE, jak i poza nią – w kontekście ustawy o transakcjach finansowych.
W przypadku krajów UE, jeśli dana instytucja w państwie rejestracji nie jest traktowana jako spółka inwestycyjna, a jej forma nie odpowiada holenderskiej nv lub bv, wówczas zostaje ona zakwalifikowana jako fundusz inwestycyjny lub instytucja wspólnego inwestowania w rozumieniu art. 1:1 ustawy o transakcjach finansowych.
Państwa spoza UE
Dla funduszy spoza Unii Europejskiej najczęściej wymagane będzie uprzednie uzgodnienie z administracją skarbową, w ramach którego doradca podatkowy przedstawi szczegółową argumentację dotyczącą kwalifikacji danego funduszu w państwie jego siedziby. Wszystkie kwestie prawne dotyczące uznania takiego funduszu za FGR są przekazywane do grupy eksperckiej ds. podmiotowości podatkowej i kwalifikacji form prawnych.
Zachęcamy, również do przeczytania naszego ostatniego artykułu: Ulgi podatkowe dla firm z elektryczną flotą pojazdów od 2027 roku.